Rodzaje świadczeń rodzinnych

ZASIŁEK RODZINNY

Zasiłek rodzinny ma na celu częściowe pokrycie wydatków na utrzymanie dziecka.

Wysokość zasiłku rodzinnego wynosi miesięcznie:

95 zł na dziecko w wieku do ukończenia 5 roku życia;
124 zł na dziecko w wieku powyżej 5 roku życia do ukończenia 18 roku życia;
135 zł na dziecko w wieku powyżej 18 roku życia do ukończenia 24 roku życia.

Kryterium dochodowe:

Zasiłek rodzinny przysługuje, jeżeli dochód rodziny, uzyskany w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy, nie przekracza kwoty 674 zł na osobę.

Natomiast, jeżeli w rodzinie wychowuje się dziecko z orzeczoną niepełnosprawnością lub orzeczonym stopniem niepełnosprawności (umiarkowanym lub znacznym), zasiłek rodzinny przysługuje, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę albo dochód osoby uczącej się nie przekracza kwoty 764 zł.

Prawo do zasiłku rodzinnego przysługuje do ukończenia przez dziecko:

18 roku życia,
21 roku życia, jeżeli uczy się w szkole,
24 roku życia, jeżeli kontynuuje naukę w szkole lub w szkole wyższej i legitymuje się orzeczeniem o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności.

Zasiłek rodzinny nie przysługuje, jeżeli:

dziecko lub osoba ucząca się pozostają w związku małżeńskim;
dziecko zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie albo w pieczy zastępczej;
osoba ucząca się została umieszczona w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie;
pełnoletnie dziecko lub osoba ucząca się jest uprawniona do zasiłku rodzinnego na własne dziecko;
osobie samotnie wychowującej dziecko nie zostało zasądzone świadczenie alimentacyjne na rzecz dziecka od jego rodzica, chyba że:
- rodzice lub jedno z rodziców dziecka nie żyje,
- ojciec dziecka jest nieznany,
- powództwo o ustalenie świadczenia alimentacyjnego od drugiego z rodziców zostało oddalone,
- sąd zobowiązał jednego z rodziców do ponoszenia całkowitych kosztów utrzymania dziecka i nie zobowiązał drugiego z rodziców do świadczenia alimentacyjnego na rzecz tego dziecka;
członkowi rodziny przysługuje na dziecko zasiłek rodzinny za granicą, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.

Niezbędne dokumenty:

poprawnie wypełniony wniosek o ustalenie prawa do zasiłku rodzinnego,
kserokopia dokumentu stwierdzającego tożsamości osoby ubiegającej się o zasiłek (dowód osobisty lub paszport wraz z oryginałem do wglądu),
skrócony odpis aktu urodzenia dziecka,
orzeczenie o niepełnosprawności albo o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności w przypadku, gdy w rodzinie wychowuje się dziecko niepełnosprawne,
zaświadczenie placówki zapewniającej całodobową opiekę w przypadku umieszczenia w niej dziecka,
zaświadczenie szkoły, w przypadku, gdy dziecko ukończyło 18 rok życia, lub oświadczenie o uczęszczaniu dziecka do szkoły, oświadczenie o uczęszczaniu do szkoły wyższej,
zaświadczenie z Urzędu Skarbowego o wysokości dochodów uzyskanych w roku poprzedzającym okres zasiłkowy lub oświadczenia,
w przypadku uzyskania dochodu po roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy- zaświadczenie od pracodawcy o wysokości dochodu netto z miesiąca następującego po miesiącu w którym dochód został osiągnięty oraz umowa o pracę,
dokument określający datę utraty dochodu oraz miesięczną wysokość utraconego dochodu,
zaświadczenie o wysokości składek na ubezpieczenie zdrowotne lub oświadczenie,
zaświadczenie właściwego organu gminy lub nakaz płatniczy o wielkości gospodarstwa rolnego lub oświadczenie,
oświadczenie członka rodziny o dochodzie niepodlegającym opodatkowaniu,
zaświadczenie ze szkoły z wyszczególnieniem otrzymanego stypendium,
kopia odpisu prawomocnego wyroku sądu orzekającego rozwód lub separację albo kopię aktu zgonu małżonka lub rodzica dziecka, w przypadku osoby samotnie wychowującej dziecko,
informacja sądu o postępowaniu w sprawie o przysposobienie dziecka, w przypadku osoby faktycznie opiekującej się dzieckiem, która wystąpiła o przysposobienie tego dziecka,
kopia aktów zgonu rodziców lub kopię odpisu wyroku zasądzającego alimenty w przypadku osoby uczącej się,
inne oświadczenia i dowody niezbędne do ustalenia prawa do świadczeń.

Osoba mająca prawo do zasiłku rodzinnego może ubiegać się o następujące dodatki:

dodatek z tytułu urodzenia dziecka,
dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego,
dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka,
dodatek z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej,
dodatek z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego,
dodatek z tytułu podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania,
dodatek z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego.

DODATEK DO ZASIŁKU RODZINNEGO Z TYTUŁU URODZENIA SIĘ DZIECKA

Dodatek z tytułu urodzenia dziecka przysługuje matce lub ojcu albo opiekunowi prawnemu dziecka. Dodatek przysługuje opiekunowi faktycznemu dziecka w wieku do ukończenia przez dziecko pierwszego roku życia, jeżeli nie został przyznany rodzicom lub opiekunowi prawnemu dziecka.

W przypadku wystąpienia o przysposobienie więcej niż jednego dziecka lub urodzenia więcej niż jednego dziecka podczas jednego porodu dodatek przysługuje na każde dziecko.

Wysokość dodatku:

dodatek przysługuje jednorazowo w wysokości: 1 000 zł.

Od 1 stycznia 2012 roku prawo do dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu urodzenia dziecka i jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia się dziecka, ponownie uzależnione jest od przedstawienia przez osobę ubiegającą się zaświadczenia, że matka dziecka pozostawała pod opieką medyczną nie później niż od 10 tygodnia ciąży do porodu.

Przepisy ustawy z dnia 25 marca 2011 roku o ograniczaniu barier administracyjnych dla obywateli i przedsiębiorców nie przewidują możliwości zastąpienia w/w zaświadczenia oświadczeniem.

Niezbędne dokumenty:

wniosek o ustalenie prawa do jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia się dziecka,
zaświadczenie lekarskie potw. pozostawanie kobiety pod opieką lekarską,
skrócony odpis aktu urodzenia dziecka,
kserokopia dokumentu stwierdzającego tożsamości osoby ubiegającej się o zapomogę (dowód osobisty lub paszport wraz z oryginałem do wglądu),
zaświadczenie z Urzędu Skarbowego o wysokości dochodów uzyskanych w roku poprzedzającym okres zasiłkowy lub oświadczenia,
zaświadczenie o wysokości składek na ubezpieczenie zdrowotne lub oświadczenie,
zaświadczenie właściwego organu gminy lub nakaz płatniczy o wielkości gospodarstwa rolnego lub oświadczenie,
informacja sądu o postępowaniu w sprawie o przysposobienie dziecka, w przypadku osoby faktycznie opiekującej się dzieckiem, która wystąpiła o przysposobienie tego dziecka,
inne oświadczenia i dowody niezbędne do ustalenia prawa do zapomogi.

DODATKI DO ZASIŁKU RODZINNEGO Z TYTUŁU OPIEKI NAD DZIECKIEM W OKRESIE KORZYSTANIA Z URLOPU WYCHOWAWCZEGO

Dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego przysługuje osobie, która jest uprawniona do urlopu wychowawczego na to dziecko i dziecko przebywa pod faktyczną opieką tej osoby, przez okres:

24 miesięcy kalendarzowych;
36 miesięcy kalendarzowych, jeśli sprawuje opiekę nad więcej niż jednym dzieckiem urodzonym podczas jednego porodu;
72 miesięcy kalendarzowych, jeśli sprawuje opiekę nad dzieckiem legitymującym się orzeczeniem o niepełnosprawności lub o znacznym stopniu niepełnosprawności.

Dodatek nie przysługuje, jeżeli osoba uprawniona:

bezpośrednio przed uzyskaniem prawa do urlopu wychowawczego pozostawała w stosunku pracy przez okres krótszy niż 6 miesięcy;
podjęła lub kontynuuje zatrudnienie lub inną pracę zarobkową która uniemożliwia sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego;
dziecko przebywa w placówce zapewniającej całodobową opiekę przez więcej niż 5 dni w tygodniu z wyjątkiem dziecka przebywającego w zakładzie opieki zdrowotnej, oraz w innych przypadkach zaprzestania sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem;
w okresie urlopu wychowawczego korzysta z zasiłku macierzyńskiego.

Wysokość dodatku:

Dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego wynosi 400 zł miesięcznie.

Dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego przyznaje się, począwszy od pierwszego dnia miesiąca, w którym wpłynął wniosek lub od dnia przyznania urlopu wychowawczego do końca okresu zasiłkowego lub do dnia przyznania urlopu wychowawczego lub do dnia, w którym upływa 24, 36 lub 72 miesięczny okres jego pobierania.

Dodatek przysługujący za niepełne miesiące kalendarzowe wypłaca się w wysokości 1/30 dodatku miesięcznego za każdy dzień. Kwotę dodatku przysługującą za niepełny miesiąc zaokrągla się do 10 groszy w górę.

Niezbędne dokumenty:

wniosek o zasiłek rodzinny z kompletem dokumentów (patrz – strona o zasiłku rodzinnym);
zaświadczenie pracodawcy o udzieleniu urlopu wychowawczego oraz okresie, na jaki urlop wychowawczy został udzielony oraz o co najmniej sześciomiesięcznym okresie pozostawania w stosunku pracy bezpośrednio przed uzyskaniem prawa do urlopu wychowawczego albo świadczenie;
zaświadczenie z ZUS stwierdzające, że osoba była zgłoszona do ubezpieczeń społecznych albo świadczenie;
zaświadczenie placówki zapewniającej całodobową opiekę, w przypadku umieszczenia w niej dziecka, o liczbie dni w tygodniu, w których korzysta w niej z całodobowej opieki albo świadczenie;
inne oświadczenia i dowody niezbędne do ustalenia prawa do świadczenia.

Obywatelom państw członkowskich Unii Europejskiej i Europejskiego Obszaru Gospodarczego do okresu zatrudnienia wymaganego do nabycia prawa do dodatku zalicza się okres zatrudnienia na terytorium w/w państw.

DODATKI DO ZASIŁKU RODZINNEGO Z TYTUŁU SAMOTNEGO WYCHOWYWANIA DZIECKA

Dodatek przysługuje samotnie wychowującym dziecko matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka, jeżeli nie zostało zasądzone świadczenie alimentacyjne na rzecz dziecka od drugiego z rodziców dziecka, ponieważ:

drugi z rodziców dziecka nie żyje;
powództwo o ustalenie świadczenia alimentacyjnego od drugiego z rodziców zostało oddalone;
ojciec dziecka jest nieznany.

Dodatek przysługuje również osobie uczącej się, jeżeli oboje rodzice osoby uczącej się nie żyją.

Wysokość dodatku

Dodatek przysługuje w wysokości po 193 zł miesięcznie na dziecko, nie więcej jednak niż 386 zł miesięcznie na wszystkie dzieci.

Natomiast w przypadku samotnego wychowywania dziecka legitymującego się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności kwota dodatku wynosi po 273 zł miesięcznie na dziecko, nie więcej jednak niż 546 zł miesięcznie na wszystkie dzieci.

Niezbędne dokumenty:

wniosek o zasiłek rodzinny z kompletem dokumentów (patrz – strona o zasiłku rodzinnym);
kopię skróconego aktu zgonu drugiego z rodziców dziecka;
odpis zupełny aktu urodzenia dziecka w przypadku, gdy ojciec dziecka jest nieznany;
kopię odpisu wyroku sądu orzekającego o oddaleniu powództwa o ustalenie alimentów;
inne oświadczenia i dowody niezbędne do ustalenia prawa do świadczeń.

DODATKI DO ZASIŁKU RODZINNEGO Z TYTUŁU WYCHOWYWANIA DZIECKA W RODZINIE WIELODZIETNEJ

Dodatek przysługuje rodzinie wielodzietnej w wysokości 95 zł miesięcznie na trzecie i na następne dzieci uprawnione do zasiłku rodzinnego.

Dodatek z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej przysługuje matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka.

Niezbędne dokumenty:

wniosek o zasiłek rodzinny z kompletem dokumentów (patrz strona o zasiłku rodzinnym).

DODATKI DO ZASIŁKU RODZINNEGO Z TYTUŁU KSZTAŁCENIA I REHABILITACJI DZIECKA NIEPEŁNOSPRAWNEGO

Dodatek przysługuje matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka, a także osobie uczącej się na pokrycie zwiększonych wydatków związanych z rehabilitacją lub kształceniem dziecka w wieku:

do ukończenia 16 roku życia, jeżeli legitymuje się orzeczeniem o niepełnosprawności;
powyżej 16 roku życia do ukończenia 24 roku życia jeżeli dziecko legitymuje się orzeczeniem o umiarkowanym albo o znacznym stopniu niepełnosprawności.

Wysokość dodatku:

90 zł na dziecko w wieku do ukończenia 5 roku życia;
110 zł na dziecko w wieku powyżej 5 roku życia do ukończenia 24 roku życia.

Niezbędne dokumenty:

wniosek o zasiłek rodzinny z kompletem dokumentów (patrz – strona o zasiłku rodzinnym),
orzeczenie o niepełnosprawności albo o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności,
inne oświadczenia i dowody niezbędne do ustalenia prawa do świadczenia.

DODATKI DO ZASIŁKU RODZINNEGO Z TYTUŁU ROZPOCZĘCIA ROKU SZKOLNEGO

Dodatek przysługuje matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu, opiekunowi prawnemu dziecka a także osobie uczącej się na częściowe pokrycie wydatków związanych z rozpoczęciem nowego roku szkolnego.

Dodatek przysługuje również na dziecko rozpoczynające roczne przygotowanie przedszkolne.

Wysokość dodatku

Dodatek przysługuje raz w roku w wysokości 100 zł.

Wniosek o wypłatę dodatku składa się do dnia zakończenia okresu zasiłkowego, w którym rozpoczęto rok szkolny albo roczne przygotowanie przedszkolne. Wniosek złożony po terminie pozostawia się bez rozpoznania.

Niezbędne dokumenty:

wniosek o zasiłek rodzinny z kompletem dokumentów (patrz strona o zasiłku rodzinnym).

DODATKI DO ZASIŁKU RODZINNEGO Z TYTUŁU PODJĘCIA PRZEZ DZIECKO NAUKI POZA MIEJSCEM ZAMIESZKANIA

Dodatek przysługuje przez 10 miesięcy w roku w okresie pobierania nauki od września do czerwca następnego roku kalendarzowego.

Przysługuje na pokrycie części wydatków związanych z zamieszkaniem w miejscowości, w której znajduje się siedziba szkoły a także na częściowe pokrycie wydatków związanych z zapewnieniem dziecku możliwości dojazdu z miejsca zamieszkania do miejscowości w której znajduje się siedziba szkoły.
Dodatek przysługuje rodzicom dziecka, opiekunowi prawnemu lub faktycznemu oraz osobie uczącej się. Dodatek nie przysługuje studentom.

Wysokość dodatku:

113 zł miesięcznie na pokrycie wydatków związanych z zamieszkaniem w miejscowości w której znajduje się szkoła,
69 zł miesięcznie na pokrycie wydatków związanych z zapewnieniem dziecku możliwości dojazdu do szkoły.

Niezbędne dokumenty:

wniosek o zasiłek rodzinny z kompletem dokumentów (patrz – strona o zasiłku rodzinnym),
zaświadczenie szkoły albo oświadczenie o uczęszczaniu dziecka do szkoły poza miejscem zamieszkania,
dokument potwierdzający tymczasowe zameldowanie dziecka w bursie, internacie lub w innym miejscu zapewniającym zamieszkanie, prowadzonym przez podmiot publiczny lub oświadczenie osoby fizycznej o wynajmie lokalu uczniowi oraz dokument potwierdzający tymczasowe zameldowanie,
inne oświadczenia i dowody niezbędne do ustalenia świadczeń.

ZASIŁEK PIELĘGNACYJNY

Zasiłek pielęgnacyjny przyznaje się w celu częściowego pokrycia wydatków wynikających z konieczności zapewnienia osobie niepełnosprawnej opieki i pomocy innej osoby w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji.

Zasiłek pielęgnacyjny przysługuje:

niepełnosprawnemu dziecku;
osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16 roku życia, jeżeli legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności;
osobie, która ukończyła 75 lat;
osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16 roku życia legitymującej się orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, jeżeli niepełnosprawność powstała w wieku do ukończenia 21 roku życia.

Wysokość świadczenia:

Zasiłek pielęgnacyjny przysługuje w wysokości 215,84 zł miesięcznie.

Zasiłek pielęgnacyjny przysługuje osobom uprawnionym bez względu na dochód.

Zasiłek pielęgnacyjny nie przysługuje:

osobie umieszczonej w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie;
osobie uprawnionej do dodatku pielęgnacyjnego.

Niezbędne dokumenty:

wniosek o ustalenie prawa do zasiłku pielęgnacyjnego,
dowód osobisty wnioskodawcy,
akt urodzenia dziecka,
orzeczenie o niepełnosprawności albo orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności ze wskazaniem daty powstania niepełnosprawności albo orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności,
inne dokumenty niezbędne do ustalenia prawa do świadczenia w zależności od sytuacji rodziny.

ŚWIADCZENIE PIELĘGNACYJNE

Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje, jeżeli niepełnosprawność osoby wymagającej opieki powstała:

nie później niż do ukończenia 18 roku życia lub
w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej, jednak nie później niż do ukończenia 25 roku życia.

O świadczenie pielęgnacyjne może ubiegać się:

Matka lub ojciec,
Opiekun faktyczny dziecka,
Rodzina zastępcza spokrewniona,
Pełnoletnie dziecko na rodzica,
Osoby spokrewnione w drugim stopniu (dziadkowie, wnuki, rodzeństwo) ale tylko jeżeli zostały spełnione łącznie trzy warunki:
- rodzice osoby niepełnosprawnej (oboje) nie żyją, są małoletni, są pozbawieni praw rodzicielskich lub mają orzeczony znaczny stopień niepełnosprawności,
- poza rodzicami nie ma innych osób spokrewnionych w pierwszym stopniu (czyli dzieci), są małoletnie lub mają orzeczony znaczny stopień niepełnosprawności,
- nie ma ustanowionego opiekuna faktycznego i rodziny zastępczej spokrewnionej lub są ale mają orzeczony znaczny stopień niepełnosprawności.

Powyższe osoby mogą złożyć wniosek pod warunkiem niepodejmowania lub rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.

Świadczenia pielęgnacyjne przysługuje bez względu na dochód osiągany przez rodzinę.

Wysokość świadczenia:

Od 1 stycznia 2022 r. świadczenie pielęgnacyjne przysługuje w wysokości 2.119 zł miesięcznie;

Świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje, jeżeli:

osoba sprawująca opiekę ma ustalone prawo do emerytury, renty, renty rodzinnej z tytułu śmierci małżonka przyznanej w przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej i innego świadczenia emerytalno-rentowego, renty socjalnej, zasiłku stałego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego,
osoba sprawująca opiekę ma ustalone prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego lub świadczenia pielęgnacyjnego,
osoba wymagająca opieki pozostaje w związku małżeńskim, chyba że współmałżonek legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności,
osoba wymagająca opieki została umieszczona w rodzinie zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej spokrewnionej, rodzinnym domu dziecka albo, w związku z koniecznością kształcenia, rewalidacji lub rehabilitacji w placówce zapewniającej całodobową opiekę, w tym w specjalnym ośrodku szkolno – wychowawczym, z wyjątkiem podmiotu wykonująceg o działalność leczniczą i korzysta w niej z całodobowej opieki przez więcej niż 5 dni w tygodniu,
na osobę wymagającą opieki inna osoba ma ustalone prawo do wcześniejszej emerytury,
członek rodziny osoby sprawującej opiekę ma ustalone prawo do dodatku z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego, prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego lub prawo do świadczenia pielęgnacyjnego,
na osobę wymagającą opieki inna osoba jest uprawniona za granicą do świadczenia na pokrycie wydatków związanych z opieką, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.

Prawo do świadczenia pielęgnacyjnego ustala się na czas nieokreślony, gdy orzeczenie o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności jest wydane na stałe lub do ostatniego dnia miesiąca, w którym upływa ważność ww. orzeczenia.

Za osobę pobierającą świadczenie pielęgnacyjne opłacana jest składka na ubezpieczenie emerytalne i rentowe przez okres niezbędny do uzyskania 25-letniego okresu ubezpieczenia (składkowego i nieskładkowego).

Składka na ubezpieczenie zdrowotne opłacana jest za osoby pobierające świadczenie pielęgnacyjne, jeżeli nie podlegają obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytułu.

Niezbędne dokumenty:

wniosek o ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego,
dowód osobisty wnioskodawcy,
orzeczenie o niepełnosprawności, orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności osoby wymagającej opieki,
dokument potwierdzający naukę w szkole lub szkole wyższej jeżeli niepełnosprawność powstała między 18 a 25 rokiem życia,
postanowienie sądu o ustanowieniu rodziny zastępczej przypadku gdy o świadczenie ubiega się spokrewniona rodzina zastępcza,
zaświadczenie placówki zapewniającej całodobową opiekę, w przypadku umieszczenia w niej dziecka, o liczbie dni w tygodniu, w których korzysta w niej z całodobowej opieki alboo świadczenie,
inne dokumenty niezbędne do ustalenia prawa do świadczenia w zależności od sytuacji rodziny.

W przypadku gdy wystąpią wątpliwości dotyczące okoliczności w stosunku do osoby pobierającej świadczenie pielęgnacyjne istnieje możliwość przeprowadzenia wywiadu środowiskowego.

SPECJALNY ZASIŁEK OPIEKUŃCZY

Specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy ciąży obowiązek alimentacyjny– czyli pokrewieństwo 1 i 2 stopnia (dzieci – rodzice, wnuki – dziadkowie, rodzeństwo) a także współmałżonkowie jeżeli nie podejmują zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej lub rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością prawowania stałej opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.

Orzeczenia osób wymagających opieki nie muszą też spełniać takiego warunku, który wprowadzono przy nowym świadczeniu pielęgnacyjnym, czyli że niepełnosprawność musiała powstać przed ukończeniem 18 roku życia lub przed ukończeniem 25 roku życia ale podczas nauki w szkole lub szkole wyższej.

Wprowadzono kryterium dochodowe – 764 zł.
W celu ustalenia dochodu liczy się łączny dochód dwóch rodzin:
rodziny osoby sprawującej opiekę i rodziny osoby wymagającej opieki.

Wysokość świadczenia:

Specjalny zasiłek opiekuńczy wynosi 620 zł miesięcznie.

Specjalny zasiłek opiekuńczy nie przysługuje, jeżeli:

1. osoba sprawująca opiekę:

ma ustalone prawo do emerytury, renty, renty rodzinnej z tytułu śmierci małżonka przyznanej w przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej i innego świadczenia emerytalno – rentowego, renty socjalnej, zasiłku stałego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego,
podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z innych tytułów,
ma ustalone prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego lub świadczenia pielęgnacyjnego,
legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.

2. osoba wymagająca opieki została umieszczona w rodzinie zastępczej z wyjątkiem rodziny zastępczej spokrewnionej, w rodzinnym domu dziecka albo, w związku z koniecznością kształcenia, rewalidacji lub rehabilitacji, w placówce zapewniającej całodobową opiekę, w tym w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym z wyjątkiem podmiotów wykonujących działalność leczniczą i korzysta w niej z całodobowej opieki przez więcej niż 5 dni w tygodniu;

3. na osobę wymagającą opieki inna osoba ma ustalone prawo do wcześniejszej emerytury;

4. członek rodziny osoby sprawującej opiekę ma ustalone prawo do dodatku do zasiłku rodzinnego, o którym mowa w art. 10 ustawy, specjalnego zasiłku opiekuńczego lub świadczenia pielęgnacyjnego;

5. na osobę wymagającą opieki jest ustalone prawo do dodatku do zasiłku rodzinnego, o którym mowa w art. 10 ustawy, prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego lub prawo do świadczenia pielęgnacyjnego;

6. na osobę wymagającą opieki członek rodziny jest uprawniony za granicą do świadczenia na pokrycie wydatków związanych z opieką, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.

Niezbędne dokumenty:

wniosek o ustalenie prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego,
dowód osobisty wnioskodawcy,
orzeczenie o niepełnosprawności, orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności osoby wymagającej opieki,
zaświadczenie placówki zapewniającej całodobową opiekę, w przypadku umieszczenia w niej dziecka, o liczbie dni w tygodniu, w których korzysta w niej z całodobowej opieki albo oświadczenie,
zaświadczenie z Urzędu Skarbowego o wysokości dochodów uzyskanych w roku poprzedzającym okres zasiłkowy lub oświadczenia,
zaświadczenie o wysokości składek na ubezpieczenie zdrowotne lub oświadczenie,
zaświadczenie właściwego organu gminy lub nakaz płatniczy o wielkości gospodarstwa rolnego lub oświadczenie,
inne dokumenty niezbędne do ustalenia prawa do świadczenia w zależności od sytuacji rodziny.

JEDNORAZOWA ZAPOMOGA Z TYTUŁU URODZENIA SIĘ DZIECKA („BECIKOWE”)

Jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się żywego dziecka przysługuje matce lub ojcu dziecka, opiekunowi prawnemu albo opiekunowi faktycznemu dziecka jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę nie przekracza kwoty 1 922,00 zł.

Wysokość zapomogi:

Jednorazową zapomogę przyznaje się jednorazowo w wysokości 1 000 zł na jedno dziecko.

Od 1 stycznia 2012 roku prawo do dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu urodzenia dziecka i jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia się dziecka, ponownie uzależnione jest od przedstawienia przez osobę ubiegającą się zaświadczenia, że matka dziecka pozostawała pod opieką medyczną nie później niż od 10 tygodnia ciąży do porodu (nie dotyczy osób będących opiekunami prawnymi lub faktycznymi dziecka oraz które przysposobiły dziecko).

Przepisy ustawy z dnia 25 marca 2011 roku o ograniczaniu barier administracyjnych dla obywateli i przedsiębiorców nie przewidują możliwości zastąpienia w/w zaświadczenia oświadczeniem.

Jednorazowa zapomoga nie przysługuje, jeżeli członkowi rodziny przysługuje za granicą świadczenie z tytułu urodzenia dziecka, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.

Termin składania wniosku:

12 miesięcy od dnia urodzenia się dziecka,
12 miesięcy od dnia objęcia dziecka opieka albo przysposobienia nie później niż do ukończenia przez dziecko 18 roku życia- w przypadku gdy wniosek dotyczy dziecka objętego opieką prawną, opieką faktyczną albo dziecka przysposobionego,
wniosek złożony po terminie pozostawia się bez rozpatrzenia.

Niezbędne dokumenty:

1. Wypełniony wniosek o jednorazową zapomogę z tytułu urodzenia się dziecka,
2. Zaświadczenie, od którego tygodnia ciąży matka dziecka pozostawała pod opieką medyczną (nie dotyczy osób będących opiekunami prawnymi lub faktycznymi dziecka oraz które przysposobiły dziecko),
3. Dokumenty wyjaśniające sytuacje dochodową rodziny:

zaświadczenie o wysokości składek na ubezpieczenie zdrowotne każdego pełnoletniego członka rodziny w roku bazowym, tylko w przypadku gdy składki były opłacane przez KRUS, lub gdy członek rodziny pobiera świadczenie emerytalne/rentowe z ZUS;
oświadczenia o dochodzie członków rodziny rozliczających się na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne w roku bazowym, w przypadku osób prowadzących działalność gospodarczą rozliczających się na zasadach ryczałtu;
oświadczenia o dochodzie niepodlegającym opodatkowaniu uzyskanym w roku bazowym (m.in.: dochody uzyskiwane za granicą, alimenty na rzecz dzieci, stypendia);
zaświadczenie właściwego organu gminy, nakaz płatniczy lub oświadczenie o wielkości gospodarstwa rolnego wyrażonej w hektarach przeliczeniowych ogólnej powierzchni w roku bazowym (w przypadku posiadania gospodarstwa rolnego);
w przypadku utraty dochodów z roku bazowego należy przedłożyć dokument potwierdzający datę oraz wysokość utraconego dochodu (np. świadectwo pracy, umowę zlecenie, PIT 11);
w przypadku uzyskania dochodu po roku bazowym, należy przedłożyć zaświadczenie określające wysokość dochodu netto z miesiąca następującego po miesiącu, w którym dochód został osiągnięty;
odpis prawomocnego postanowienia sądu orzekającego przysposobienie lub zaświadczenie sądu lub ośrodka adopcyjnego o prowadzonym postępowaniu sądowym w sprawie o przysposobienie dziecka;
orzeczenie sądu o powołanie opiekuna prawnego dziecka;
zupełny odpis aktu urodzenia dziecka, w indywidualnych przypadkach;
inne dokumenty, w tym oświadczenia, niezbędne do ustalenia prawa do jednorazowej zapomogi
z tytułu urodzenia się dziecka.